Iwona Szelezińska – „Kopnij piłkę ponad chmury. Reportaże z Nepalu”

Opis:

Nepal to kraj u progu zmian, w rozkroku pomiędzy starym a nowym światem.

Iwona Szelezińska portretuje społeczeństwo w dobie po trzęsieniu ziemi z 2015 roku, które zachwiało znanym porządkiem, pokrzyżowało plany, złamało niejeden życiorys, ale też dało szansę. Kieruje uwagę w stronę tych, których z reguły nie widać, których wygodniej jest nie dostrzegać, bo zetknięcie z nimi wymusza zmianę postawy: ludzi teoretycznie zbyt słabych, by stawili czoło sztywnym społecznym normom, sprostali oczekiwaniom ogółu. Ale czy na pewno?

Spotkamy tu zmuszane do prostytucji ofiary handlu ludźmi, dzieci odratowane z więzienia, które urodziły się i wychowały za kratkami przy boku osadzonych matek, boginię-dziewicę zatopioną w religijnej tradycji, ludzi gór, dla których linia himalajskich szczytów stanowi granicę horyzontu. To książka o konsekwencjach patriarchatu i nieugiętego konserwatyzmu. A także opowieść o nepalskich kobietach i rodzącej się w nich sile.

Bohaterowie tej książki cenią wolność. Choć ich swoboda nie jest bezpośrednio ograniczona, nieustannie podlegają rygorom tradycyjnego świata, w którego wąskich ramach nie każdy ma szansę żyć całą pełnią. Autorka sprawdza, na ile jest możliwe nie tyle poszerzenie tych ram, ile całkowite wyjście poza nie, by żyć bez stygmatu i oddychać pełną piersią.

https://marginesy.com.pl/sklep/produkt/133175/kopnij-pilke-ponad-chmury?idcat=0

Moja ocena: Oby więcej takich (*****)

Im jestem starsza, tym coraz bardziej przekonuję się do reportaży. Zwłaszcza jeśli są napisane w bardzo przystępny i interesujący sposób. Kiedy przedstawione historie praktycznie bronią się same. W dodatku staram się wybierać takie, które odpowiadają moim zainteresowaniom. Co prawda omijam w ten sposób część trudnych tematów, ale wydaje mi się, że mamy ich wokół siebie dostatecznie wiele, nie trzeba więc o nich jeszcze czytać.

Została odklejona od zwykłego życia, dosłownie i w przenośni. Jej ziemskie funkcjonowanie przeszło w tryb spoczynku, wkroczyła w stan boski. Oderwano ją od rodziny, ulokowano w świątyni. Obleczono w boskie szaty, obwieszono insygniami. Za życia stała się elementem sekretnej hinduskiej tradycji mającej źródło w praktykach tantrycznych. Nepal to jedyne miejsce na świecie, gdzie czci się bóstwo pod postacią żywej osoby – dziecka, dziewczynki, dziewicy.

Iwona Szelezińska w „Kopnij piłkę ponad chmury” zabiera czytelników do Nepalu. Autorka za pośrednictwem swoich bohaterek przybliża nam kulturowe i społeczne aspekty tego patriarchalnego kraju. Możemy przeczytać między innymi o kulcie dziewczynek-boginek, sprzedaży kobiet do domów publicznych, aranżowaniu małżeństw itp. Muszę przyznać, że bardzo odpowiada mi styl autorki i sposób, w jaki przedstawia te historie. W żadnym momencie nie miałam poczucia, że jakiś temat jest zbyt przegadany lub wręcz przeciwnie, że jest o nim za mało. Każdy fragment okazuje się spójną całością. Także dobór tematów wydaje się trafiony i pozwala pokazać sylwetki różnych kobiet.

W Nepalu, gdy żona idzie do więzienia na pięć czy dziesięć lat, nie ma opcji, żeby mąż czekał na jej powrót. Nie martwi się o żonę ani o dorastające za kratami potomstwo, tylko zakłada nową rodzinę i spokojnie żyje dalej.

Zdecydowanie polecam! „Kopnij piłkę ponad chmury” to bardzo ciekawy reportaż, który pozwala nam poznać kraj, mający do pokazania coś więcej niż Himalaje. I nie oszukujmy się, choć to tylko ułamek wiedzy, może stać się on iskrą do dalszych poszukiwań. Szelezińska sama nas do tego motywuje, zostawiając obszerną bibliografię. W książce dużo miejsca poświęca się kobietom, lecz wydaje mi się, że nie tylko kobiety znajdą w tej książce coś dla siebie.